انتخاب نوع سازه از جمله تصميمات بسيار مهمي است كه سازندگان و مهندسين بايد با دقت نسبت به آن اقدام كنند. سازه هاي ساختماني با توجه به شرايط اقليمي، اجرايي، فني و … انتخاب مي شوند، از اين رو بايد با در نظر گرفتن فاكتورهاي مهم سازه اي مناسب طراحي و اجرا نمود. سازه هاي متداول در كشور شامل سازه هاي سنتي، بتني، فلزي و صنعتي مي باشند كه در اين نوشته از ساختمانچي به معرفي آن ها مي پردازيم. با ما همراه باشيد.
سازه سنتي
برخلاف ساير سازه ها، ساخت سازه سنتي بيشتر از آنكه طبق محاسبات علمي صورت گيرد، بر مبناي تجربه بوده و تمام آئين نامه هاي اجرايي و محدوديت هاي مربوط به آن طبق آمار و تجربه شكل گرفته اند. تعداد طبقات در اين سازه ها در هر شرايطي حداكثر دو طبقه با ارتفاع ۸ متر از سطح زمين تعيين شده و در طراحي و اجراي پلان معماري تمام محدوديت ها و ضوابط بايد مورد توجه قرار گيرند. آئين نامه هاي اجرايي و دستورالعمل هاي وضع شده براي سازه سنتي همه تجربي هستند، به همين دليل هيچ تضميني مبني بر علمي بودن ساخت آن وجود ندارد. در اين سازه ها، ديوارها بارهاي قائم را تحمل مي كنند و كلاف و شناژهاي قائم و افقي ديوارها و سقف را به يكديگر متصل نموده و بار سقف را بر روي ديوارها توزيع مي كنند.
سازه بتني
متريال اصلي در ساخت اين نوع سازه، بتن است، از اين رو از نظر استحكام و مقاومت مورد تائيد قرار گرفته است. در حال حاضر به دليل نوسانات بالاي قيمت پروفيل هاي فولادي اكثر سازندگان ترجيح مي دهند از اين سازه استفاده كنند. اين سازه ها در تمام شرايط آب و هوايي مقاوم بوده و اگر پوشش بتن به خوبي اجرا شود، نم و رطوبت هيچ آسيبي به آن ها وارد نخواهد كرد، از اين رو عمر آن ها در مقايسه با ساير سازه ها بيشتر است. آرماتور، بتن و قالب از قابليت شكل پذيري برخوردار هستند، به همين دليل مي توان اعضاء سازه بتني را در مقاطع مختلف اجرا كرد. علاوه بر آن همگن بودن اتصال تير و ديافراگم سقف در اين سازه ها آن ها را از ديگر گزينه ها بارز نموده است. از ديگر ويژگي هاي آن مي توان به مقاومت بالا در برابر آتش سوزي و دارا بودن يك صلبيت بيشتر از سازه فلزي اشاره نمود. طراحي و اجراي سازه بتني بابد توسط يك متخصص حرفه اي صورت گيرد زيرا آرماتوربندي و قالب بندي كاملاً تخصصي بوده و وقت گير است. همچنين بتني كه مورد استفاده قرار مي گيرد مدام بايد آزمايش شود، به همين دليل بايد امكان دسترسي به آزمايشگاه مكانيك خاك در نزديك پروژه وجود داشته باشد.
در ساخت سازه فلزي از متريال اصلي فلز (فولاد) استفاده مي شود و اتصالاتي كه در آن به كار مي روند از نوع پيچي، جوشي و پرچي هستند. اجراي اين سازه در مقايسه با ساير سازه ها به زمان كمتري نياز دارد زيرا اسكلت فلزي را مي توان قبل از نصب مونتاژ كرد. همچنين لزوم اجراي بدون وقفه و همزمان اسكلت باعث مي شود سرعت اجراي كار بالا رود. نحوه اتصال اعضاء تير و ستون در سازه فلزي امكان توسعه طبقات را فراهم نموده، به همين دليل مي توان ساختمان هاي بلندتري با آن ساخت. اگر اتصالات اين سازه بر اساس آئين نامه هاي اجرايي و اصول فني صورت گيرد و ضوابط مربوط به اتصال ديافراگم سقف با تيرهاي باربر رعايت گردد، همچنين پوشش هاي ضد زنگ استفاده شوند، مي توان گفت ساختمان از مقاومت بالايي برخوردار خواهد بود.
سازه فلزي مزاياي بيشماري در بر دارد اما در كنار اين قابليت ها از محدوديت اجرايي برخوردار است. گاهي اوقات شرايط آب و هوايي كيفيت جوش را تحت تاثير قرار داده و سرعت زنگ زدگي را افزايش مي دهد، از اين رو اتصالات بايد در وضعيت مناسب آب و هوايي اجرا شوند. زنگ زدگي ناشي از اكسيد شدن فلز به مرور زمان سطح مقطع فلز را كاهش داده، پوسيدگي عميق تر شده و در نتيچه مقاومت سازه در برابر بارهاي وارده كاهش پيدا مي كند. همچنين شكل اسكلت فلزي در آتش سوزي و حرارت بالا تغيير مي كند و منجر به تخريب سازه مي گردد.
سازه صنعتي
سازه صنعتي به عنوان يك سازه مستقل در نظر گرفته نمي شود زيرا يا از نوع اسكلت بتني، اسكلت فلزي و يا تركيبي از اين دو مي باشد. براي ساخت سازه صنعتي از روش هايي نظير LSF، TCF، ICF و B & N استفاده مي شود.
روش قاب هاي سبك فلزي (LSF)
در اجراي اين سازه از ورق هاي فولادي سرد نورد شده با اتصالات پيچ و مهره استفاده مي شود. براي سقف نيز تيرچه هاي فولادي سرد نورد شده با فاصله هاي مشخص و براي ديوارها پانل هاي گچي به كار مي روند.
روش هاي قالب عايق ماندگار (ICF)
در اين روش سازه كاملاً بتني و داراي ديوارهاي بتن مسلح باربر بوده كه جنس قالب دو طرف ديوار از جنس پلي استايرن مي باشد. اين قالب هاي پلي استايرن نه تنها نقش قالب را در بتن ريزي به عهده دارند بلكه به عنوان عايق صوتي و حرارتي عمل مي كنند و تا حد زيادي از هدررفت انرژي جلوگيري مي نمايند.
روش سازه فلزي با اتصالات پيچ و مهره (B & N)
اين روش، روش ساخت سازه فلزي است كه در آن از اتصالات پيچ و مهره به جاي اتصالات جوشي استفاده مي شود. اصولاً مشكل اصلي سازه هاي فلزي اتصالات جوشي آنهاست اما در روش پيچ و مهره اين مشكل حل مي گردد. در اين روش از پروفيل هاي فلزي استاندارد و مونتاژ پيچ و مهره ها استفاده مي شود، به همين دليل هزينه اجراي آن به نسبت ساير سازه هاي فلزي بالاتر است.
روش قالب هاي تونلي (TCF)
در اين روش نيز سازه، بتني است و ديوارها و سقف آن با استفاده از بتن مسلح به صورت همزمان آرماتوربندي، قالب بندي و بتن ريزي مي شود. راه پله ها و ديوارهاي غير باربر در اين سازه را مي توان به صورت پيش ساخته اجرا نموده و آن ها را بعد از آنكه ديوارهاي باربر و سقف بتن ريزي شدند نصب كرد. اين سازه در مقايسه با تمام سازه ها از مقاومت بالاتري در برابر زمين لرزه برخوردار است.
قيمت انواع سازه هاي ساختمان
| موضوع | قيمت | تاريخ به روز رساني |
|---|---|---|
| دستمزد اجراي سازه سبك فولادي ال اس اف ( LSF ) | ۹۵,۰۰۰ ريال به ازاي هر متر مربع | ۱۳۹۸/۸/۲ |
| دستمزد اجراي اسكلت بتني | ۶۰۰,۰۰۰ ريال به ازاي هر متر مربع | ۱۳۹۸/۹/۲۶ |
| هزينه اجراي قالب بندي آرماتوربندي | ۵۰,۰۰۰ ريال به ازاي هر متر مربع | ۱۳۹۸/۸/۲۱ |
در انتخاب نوع سيستم سازه اي بايد به عوامل متعددي توجه كرده و با توجه به معايب و مزاياي هر يك از سيستم ها و با توجه به نظر مهندسان اين حرفه نسبت به احداث سازه اقدام شود. در نهايت انتخاب سيستم سازه اي و انجام محاسبات مربوط به آن بايد توسط مهندسان و كارشناسان اين حوزه انجام پذيرد.
